Większość z nas nie zaśmieca sobie głowy takimi drobiazgami, jak backup danych. Do chwili, gdy te zostają bezpowrotnie stracone przez awarię dysku twardego.
Biorąc pod uwagę, że obecnie większość informacji i zdjęć, przechowujemy na dyskach twardych smartfonów i komputerów, musimy wiedzieć, jak je chronić, a w razie potrzeby skutecznie przeprowadzić odzyskiwanie danych. W informatyce sprawdza się stara zasada, że lepiej zapobiegać niż leczyć, ale jeśli nie wykonaliśmy na czas kopii zapasowej, to nie wszystko musi być jeszcze stracone.
Przeprowadź diagnostykę
Zanim zaczniemy wyrywać włosy z głowy, sprawdźmy czy możemy przeprowadzić odzyskiwanie danych z dysku. Często błędny odczyt danych wynika z błędów struktury danych zapisanych na nośniku. Wynikają one z wielu czynników, od nieprawidłowego wyłączenia komputera podczas zapisu informacji, po logiczne błędy zapisu, gdy jedne dane nadpisują inne.
Z tymi problemami można poradzić sobie zazwyczaj samodzielnie, korzystając z programów do naprawy dysku twardego. Warto pamiętać, że każdy dysk twardy ma coś takiego, jak bad sectory, to uszkodzone fizycznie elementy dysku, które są zazwyczaj maskowane podczas codziennej eksploatacji.
Dyski mają zwykle większą pojemność niż nominalna, aby kompensować właśnie te uszkodzenia. Podstawowe oprogramowanie do naprawy dysku twardego potrafi przeskanować takie obszary, oznaczyć je, jako niezapisywalne, aby nigdy nie trafiły tam dane, a także odpowiednio przełożyć strukturę plików, aby odczytywały się szybciej. Dlatego tak ważne jest przeprowadzanie defragmentacji dysku, która nie tylko pozwala odnaleźć bad sectory, ale też przenieść dane w bezpieczne miejsce i uporządkować je we właściwej kolejności.
Rosnąca liczba bad sectorów może świadczyć o tym, że dni napędu są już policzone i należy, jak najszybciej ratować dane.
Typowe uszkodzenia dysków twardych
Dużo większym problemem są uszkodzenia oprogramowanie, elektroniki czy fizycznych elementów dysku twardego, jak np. talerzy w dyskach tradycyjnych. Często o nadchodzącej katastrofie uprzedzają nas niepokojące odgłosy, jak stuki czy głośniejsze zgrzyty głowicy poruszającej się między dyskami. Podobnym sygnałem jest wolniejsze otwieranie się programów, długie oczekiwanie na wyświetlanie zdjęć czy przerywanie odtwarzania filmów.
Jeżeli programy do naprawy dysku nie poprawią sytuacji, dobrze jest szybko przenieść kluczowe dane w inne miejsce i przeprowadzić dogłębną diagnostykę. Jedną z rzadszych usterek jest uszkodzenie elektroniki zewnętrznej, sterującej pracą dysku. Choć wydaje się groźna, to daje nadzieję na odzyskanie całości dany. Wystarczy znaleźć identyczny dysk, albo samą elektronikę i wymienić ją na nową. Nie wymaga to większych umiejętności niż obsługa śrubokrętu i podpięcie kilku kabelków. Taką naprawdę dysku twardego można przeprowadzić w warunkach domowych, bo nie wymaga dostępu do wnętrza urządzenia, które wymaga już sterylności.
Niestety lekceważenie objawów, którym jest unieruchomienie dysku czy nadmierne stukanie głowic, może prowadzić do dalszych uszkodzeń elektroniki wewnętrznej. Wtedy zadanie odzyskiwania danych z dysku twardego lepiej powierzyć profesjonalistom, np. z firmy Avidata. Kolejną częstą usterką jest fizyczne uszkodzenie głowic.
Najczęstszym objawem jest charakterystyczne, głośne stukanie dysku. Awaria taka może wynikać z wielu czynników. Najczęstszym są zabrudzenia powstałe w środku, albo zbyt długa eksploatacja elementów mechanicznych. Dyski twarde też mają swoją żywotność i po prostu się zużywają. Takiej usterki nie naprawimy w warunkach domowych, a wszelkie próby otwarcia urządzenia mogą doprowadzić do całkowitej utraty danych.
Odzyskiwanie zdjęć czy danych powinniśmy powierzyć tutaj profesjonalistom. Tylko w wyspecjalizowanych placówkach można bezpiecznie otworzyć dysk i przeprowadzić odzyskiwanie danych. Warto pamiętać, że dyski twarde są wyczulone na wstrząsy, zwłaszcza w czasie pracy. Upadek może doprowadzić do uderzenia głowico talerze, na których zapisane są dane i ich trwałego zarysowania i uszkodzenia. Oczywiście zgromadzone tam dane zostaną utracone, ale na szczęście część z nich będzie możliwa do odzyskania dzięki usługom profesjonalnych firm, takich jak Avidata.